Miasto Krotowskich w dziejach wielkopolskich

Tego szukamy w Krotoszynie

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Krotoszyn praca, Krotoszyn, Krotoszyn pogoda, kino Krotoszyn, MZK Krotoszyn, PUP Krotoszyn.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Krotoszynie, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jego historii.

---

Miasto zostało założone w roku 1415 przez Wierzbiętę z rodu Łodziów Krotoskich na mocy przywileju króla Władysława Jagiełły. Nazwa miejscowości ma charakter dzierżawczy i oznacza własność Krotoszy (imię wywodzące się od staropolskiego „krotki” - pogodny, łagodny, miły).

W okresie I Rzeczypospolitej miasto było w posiadaniu polskich rodów szlacheckich i magnackich. W XV i XVI wieku, w czasach Krotoskich i kolejnych właścicieli, Krotoszyn był niewielkim, ubogim i mało znaczącym miasteczkiem. Dopiero pod koniec XVI wieku stał się ważnym ośrodkiem handlu i rzemiosła w tej części Wielkopolski, zwłaszcza w branżach takich jak piwowarstwo i tkactwo.

Prawdopodobnie już od końca XV wieku osiedlali się w Krotoszynie Żydzi, którzy w kolejnych wiekach stanowili około jednej trzeciej wszystkich mieszkańców miasta. W początkach XVIII wieku miasto doświadczyło upadku z powodu wojen i towarzyszących im epidemii. Szczególnie dotkliwy był drugi najazd Szwedów (1704-1717) oraz epidemia dżumy (1708-1710), w wyniku których kompletnie zrujnowane miasto miało tylko kilkuset mieszkańców.

Krotoszyn podźwignął się z okresu upadku w ostatnich latach Polski przed rozbiorami, gdy w 1725 r. Józef Pilawa Potocki, wojewoda kijowski, stał się właścicielem dóbr krotoszyńskich i miasta. Znaczącą rolę odegrało zniesienie przestarzałego systemu pańszczyzny na rzecz opłacania czynszu oraz wprowadzenie ulg dla przybywających rzemieślników. Liczba mieszkańców wzrosła do blisko 4000. W okresie Potockiego Krotoszyn liczył ponad 360 domów, zaledwie jeden z nich był murowany. Miasto posiadało brukowane ulice, zorganizowaną straż ogniową, zegar miejski, wodociągi i zachowane trzy bramy miejskie, za którymi rozciągały się przedmieścia: Koźmińskie, Kaliskie i Zdunowskie.

Po drugim rozbiorze Polski w 1793 r. Krotoszyn przeszedł pod panowanie pruskie. Wówczas utworzony został powiat krotoszyński, który w 1807 r. został włączony do Księstwa Warszawskiego. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. miasto powróciło do Prus, wchodząc w skład Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Niemcy ustanowili Krotoszyn ośrodkiem administracyjnym i sądowym, zakładając liczne urzędy i instytucje powiatowe. W tym okresie zauważalny był wzrost populacji niemieckiej, zwłaszcza wśród rodzin urzędniczych. Rosnąca gmina ewangelicka już w 1790 r. zbudowała własny zbór - obecnie kościół św. Andrzeja Boboli - oraz założyła przy nim szkołę.

W 1819 r. rząd pruski, w zamian za monopol pocztowy w Nadrenii i Westfalii, przekazał dobra krotoszyńskie księciu Karolowi von Thurn und Taxis. Od tego czasu miasto wraz z okolicznymi dobrami stanowiło tzw. Księstwo Krotoszyńskie.

W połowie XIX wieku Krotoszyn zajmował czwartą pozycję pod względem wielkości miast w Wielkopolsce, licząc 7687 mieszkańców, w tym 2699 katolików, 2660 ewangelików i 2319 Żydów. W tym okresie przemysł tkacki uległ upadkowi, za to branże kuśnierska i szewcza rozwijały się. Jednak istotne zmiany w wyglądzie Krotoszyna miały miejsce przede wszystkim w ostatnim ćwierćwieczu XIX i na początku XX wieku, gdy powstała większość zakładów przemysłowych, szkół i budynków administracyjnych. Wybudowanie linii kolejowej miało duże znaczenie gospodarcze dla miasta.

Miasto zaczęło się rozbudowywać, a na jego obrzeżach, zwłaszcza na zachodzie i północy, powstawały nowe ulice oraz zakłady przemysłowe, takie jak fabryka maszyn, browary, tartaki, cegielnia, rzeźnia i gorzelnia. Większość kamienic rynkowych została przebudowana, a ratusz zyskał drugie piętro i nową, pseudorenesansową elewację w latach 1898/99. Na początku XX wieku Krotoszyn charakteryzował się dużą ilością terenów zielonych, a centralnie położony park księcia Thurn und Taxis był dostępny dla mieszkańców.

Po I wojnie światowej, wywalczonej przez powstańców wielkopolskich, Krotoszyn został uwolniony 1 stycznia 1919 r. i znalazł się w granicach odrodzonej Polski. Miasto zachowało swój pierwotny charakter o profilu rolniczo-przemysłowym, co było rezultatem bliskości niemieckiej granicy i rolniczego charakteru powiatu. Spokojny i rytmiczny rozwój miasta został przerwany przez wybuch II wojny światowej, a 2 września 1939 r. Krotoszyn został zajęty przez Niemców. W obronie Polski uczestniczył stacjonujący w Krotoszynie 56. Pułk Piechoty Wlkp.

Po II wojnie światowej Krotoszyn pozostał siedzibą powiatu i organów miejsko-gminnych. Liczba mieszkańców miasta podwoiła się, obecnie wynosząc 30 000 osób. Wzniesiono wiele bloków mieszkalnych, a na obrzeżach miasta powstały nowe osiedla domków jednorodzinnych.

---

Nie przegap najważniejszych informacji

Dane statystyczne
Fakty
Pogoda